İş Kazası Geçiren İşçilerin Hakları Nelerdir?
İş kazası, işyerinde ya da işverenin belirlediği görev alanı içinde meydana gelen, çalışanın bedensel ya da ruhsal olarak zarara uğramasıyla sonuçlanan olaylardır. Türkiye’de her yıl binlerce iş kazası yaşanmakta ve birçok çalışan bu kazalar sonrası hem sağlık hem de ekonomik açıdan büyük kayıplar yaşamaktadır. Çanakkale’de özellikle inşaat, sanayi, tarım ve taşımacılık gibi sektörlerde çalışan işçiler, iş kazalarına karşı daha fazla risk altındadır. Ancak çoğu zaman işçiler, kazadan sonra hangi haklara sahip olduklarını ya da nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini bilmedikleri için ciddi mağduriyetler yaşayabilmektedir.
İş Kazası Sayılabilecek Durumlar Nelerdir?
Hukuken bir olayın iş kazası sayılabilmesi için bazı şartlar aranmaktadır. Çalışan, iş yerinde çalışırken, işverenin görevlendirdiği bir işle meşgulken veya işyeri araçlarını kullanırken bir kaza geçirirse bu olay iş kazası olarak kabul edilir. Ayrıca işçinin işverence başka bir yere gönderilmesi sırasında yaşanan kazalar, işe gidiş-geliş sırasında servis aracında meydana gelen kazalar ve emziren kadın işçilerin süt izni sırasında yaşadığı kazalar da iş kazası kapsamına girer.
İş Kazası Bildirimi Nasıl Yapılır?
İş kazası meydana geldiğinde, işveren bu durumu en geç 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmekle yükümlüdür. İşçi, SGK'ya doğrudan başvuruda bulunamasa da, işverenin bu bildirimi yapmaması durumunda hukuki süreç başlatabilir. Ayrıca kaza ile ilgili olarak savcılığa suç duyurusunda bulunmak ve olayın adli kayıt altına alınmasını sağlamak da mümkündür. Bildirim yapılmayan durumlarda işveren idari para cezası ile karşı karşıya kalabilir.
İş Kazası Geçiren İşçinin Sahip Olduğu Haklar
İş kazası sonrası işçinin sahip olduğu haklar, sosyal güvenlik hakları ve hukuki tazminat hakları olmak üzere ikiye ayrılır:
1. SGK Tarafından Sağlanan Haklar:
-
Geçici iş göremezlik ödeneği: İş kazası sonucu çalışamayan işçiye, istirahat raporu süresince günlük ödeme yapılır.
-
Sürekli iş göremezlik geliri: İşçinin bedensel bir kayıp yaşaması ve artık çalışamaması durumunda bağlanır.
-
Ölüm geliri: İş kazası sonucu hayatını kaybeden işçinin geride kalan eşine, çocuklarına veya anne-babasına SGK tarafından maaş bağlanır.
-
Sağlık giderlerinin karşılanması: Kazaya bağlı tüm tedavi giderleri SGK tarafından karşılanır.
2. Tazminat Hakları (İşverene Karşı):
İş kazasında işverenin kusuru varsa –örneğin iş güvenliği önlemlerini almamışsa, ekipmanları sağlam değilse, gerekli eğitimleri vermemişse– işçi maddi ve manevi tazminat talep edebilir. Bu kapsamda:
-
Maddi tazminat: İşçinin uğradığı gelir kaybı, tedavi giderleri, çalışma gücü kaybı gibi zararlar.
-
Manevi tazminat: İşçinin yaşadığı acı, ıstırap ve ruhsal zararlar nedeniyle talep edilebilir.
-
Destekten yoksun kalma tazminatı: İş kazası sonucu yaşamını yitiren işçinin yakınları, kaybettikleri destek nedeniyle tazminat talebinde bulunabilir.
İş Kazası Davası Nasıl Açılır?
Tazminat davası, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılabilir. Ancak cezai bir sorumluluk da varsa (örneğin ölümle sonuçlanan bir kaza), zamanaşımı süresi daha uzun olabilir. Dava, işverenin kusur oranına göre tazminatın ne kadar olacağına karar verilen bir süreçtir. Mahkeme sürecinde genellikle bilirkişi raporları, tanık beyanları, işyeri kayıtları gibi deliller kullanılır. Çanakkale’de bu tür davalar Asliye Hukuk veya İş Mahkemelerinde açılır. İşçinin avukat aracılığıyla süreci takip etmesi, hem hakların doğru şekilde tespiti hem de sürecin sağlıklı yürütülmesi açısından büyük önem taşır.
Çanakkale’de İş Kazası Davalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çanakkale’de iş kazası davalarında en sık karşılaşılan sorunlardan biri, kazanın belgelenmemiş olmasıdır. Kazanın ardından tutanak tutulmaması, hastane kayıtlarının eksik olması veya tanık bulunmaması durumlarında işçi mağduriyet yaşayabilir. Bu yüzden kaza sonrası en kısa sürede bir avukata başvurulması ve delillerin toplanması sürecine başlanması gerekir. Ayrıca işverenin SGK bildirimini yapıp yapmadığı, gerekli tedbirleri alıp almadığı da dikkatle incelenmelidir.
Sonuç: Haklarınızı Bilmiyorsanız Kaybedersiniz
İş kazası mağdurlarının en büyük hatası, haklarını bilmeden hareket etmeleridir. Oysa iş kazası geçiren bir işçi, hem devletin sağladığı sosyal güvenlik haklarından yararlanabilir hem de işveren aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Özellikle Çanakkale gibi üretimin yoğun olduğu bir şehirde, bu tür kazaların ardından profesyonel bir avukat desteği almak, uzun vadede işçinin hem maddi hem de manevi açıdan güvence altına alınmasını sağlar. Siz de bir iş kazası geçirdiyseniz ya da yakınınız bu süreci yaşıyorsa, zaman kaybetmeden hukuki destek alın. Haklarınızı öğrenin, adımlarınızı bilinçli atın ve yaşadığınız mağduriyeti hukuk yoluyla giderin.